Zaburzenia odżywiania to poważne problemy zdrowotne, które dotykają zarówno ciało, jak i psychikę. Dwie najczęściej diagnozowane choroby tego typu to anoreksja i bulimia. Choć oba zaburzenia dotyczą relacji z jedzeniem, różnią się mechanizmami, objawami oraz konsekwencjami zdrowotnymi. Zrozumienie tych różnic jest kluczowe, aby móc rozpoznać problem i odpowiednio reagować.
Anoreksja – kiedy jedzenie staje się obsesją kontroli
Anoreksja, znana również jako jadłowstręt psychiczny, charakteryzuje się skrajną restrykcją kalorii i intensywnym lękiem przed przytyciem. Osoby chorujące na anoreksję często wykazują obsesję na punkcie wagi i wyglądu. W praktyce oznacza to unikanie jedzenia, skrupulatne liczenie kalorii oraz rygorystyczne przestrzeganie „diet” lub restrykcyjnych zasad żywieniowych.
Mechanizm psychiczny anoreksji zwykle wiąże się z potrzebą kontroli nad własnym ciałem i emocjami. Perfekcjonizm, niska samoocena oraz trudności w radzeniu sobie ze stresem i presją społeczną mogą zwiększać ryzyko rozwinięcia tego zaburzenia. Anoreksja nie jest wyborem ani fanaberią – jest chorobą, która wymaga profesjonalnej diagnozy i leczenia.
Skutki zdrowotne anoreksji są poważne i obejmują:
-
wyniszczenie organizmu i utratę masy ciała,
-
osłabienie serca i problemy z ciśnieniem krwi,
-
zaburzenia hormonalne i brak miesiączki u kobiet,
-
osłabienie odporności i wypadanie włosów,
-
problemy z pamięcią i koncentracją.
Bulimia – cykl objadania się i kompensacji
Bulimia, czyli żarłoczność psychiczna z kompensacją, różni się od anoreksji przede wszystkim sposobem radzenia sobie z jedzeniem. Osoby chorujące na bulimię doświadczają regularnych napadów objadania się, po których często stosują zachowania kompensacyjne, takie jak wymioty, środki przeczyszczające czy nadmierna aktywność fizyczna. Zachowania kompensacyjne pomagają w walce z poczuciem winy, które często pojawia się jako skutek napadu objadania.
Mechanizm psychiczny bulimii jest silnie powiązany z regulacją emocji. Napady objadania się często pojawiają się w odpowiedzi na stres, napięcie emocjonalne lub poczucie winy. Chorujący próbują „naprawić” skutki objadania się poprzez kompensacyjne zachowania, co prowadzi do błędnego koła – cyklu napadów i wyrzutów sumienia.
Skutki zdrowotne bulimii obejmują m.in.:
-
uszkodzenie zębów i przełyku w wyniku wymiotów,
-
zaburzenia elektrolitowe i ryzyko arytmii serca,
-
wahania masy ciała, które mogą wpływać na samopoczucie psychiczne,
-
problemy trawienne i przewlekłe odwodnienie,
-
wzrost ryzyka depresji i zaburzeń lękowych.
Główne różnice między anoreksją a bulimią
Anoreksja i bulimia różnią się w kilku kluczowych aspektach. W anoreksji charakterystyczne jest skrajne ograniczenie kalorii, obsesyjna kontrola nad masą ciała i dążenie do perfekcji, a także stale obecny lęk przed przybraniem na wadze i nieadekwatny obraz własnego ciała. Osoby chorujące mają zwykle bardzo niską wagę. Natomiast bulimia objawia się napadami objadania się, po których występują zachowania kompensacyjne. W bulimii waga ciała najczęściej pozostaje w normie lub waha się, a kontrola nad jedzeniem jest niestabilna i silnie powiązana z emocjami. W obu przypadkach mechanizm psychiczny wiąże się z trudnościami w regulacji emocji, niską samooceną i problematycznym obrazem własnego ciała.
Leczenie anoreksji i bulimii – krok ku zdrowiu
Skuteczna terapia zaburzeń odżywiania powinna być kompleksowa i dostosowana do indywidualnych potrzeb pacjenta. Obejmuje:
-
psychoterapię indywidualną – pomoc w zrozumieniu mechanizmów choroby i nauce zdrowych strategii radzenia sobie z emocjami,
-
psychoterapię rodzinną i grupową – wsparcie bliskich oraz naukę komunikacji o trudnościach, szczególnie kiedy problem zaburzeń odżywiania dotyka dzieci lub nastolatków.
-
monitorowanie stanu zdrowia fizycznego i wprowadzenie zbilansowanej diety.
Wczesna interwencja i profesjonalna pomoc zwiększają szansę na skuteczne zdrowienie. Nie należy bagatelizować objawów ani próbować samodzielnie „naprawiać” sytuacji.
Gdzie szukać pomocy?
Jeśli zauważasz u siebie lub u bliskiej osoby objawy anoreksji lub bulimii, warto jak najszybciej skontaktować się ze specjalistą. W naszym Centrum oferujemy zarówno psychoterapię indywidualną dostosowaną do potrzeb pacjenta, jak również terapie grupowe i terapie rodzin, które często okazują się niezbędnym wsparciem w przypadku zaburzeń odżywiania u dzieci i nastolatków. Zapraszamy do kontaktu i umówienia pierwszej konsultacji.
Centrum Psychoterapii i Leczenia
ul. Jana Kilińskiego 1, Nowy Targ
Telefon: 18 307 01 11
E-mail: biuro@centrum-leczenia.pl
Profesjonalne wsparcie to pierwszy krok do odzyskania zdrowia fizycznego i psychicznego. Nie czekaj – każdy dzień zwłoki może pogłębiać problemy.