Czym są zaburzenia osobowości? Najczęstsze mity a rzeczywistość

Czym są zaburzenia osobowości? Sprawdź, jak wygląda diagnoza i terapia w Centrum Psychoterapii
i Leczenia. Obalamy mity i przedstawiamy najczęstsze typy zaburzeń.

Zaburzenia osobowości to temat, który wzbudza wiele kontrowersji i nieporozumień. Często
są one błędnie utożsamiane z „trudnym charakterem” lub „wymyślonymi problemami”,
podczas gdy w rzeczywistości stanowią poważne wyzwanie dla osób, które na nie cierpią, oraz ich bliskich. W tym artykule wyjaśniamy, czym są zaburzenia osobowości, obalamy najczęstsze mity na ich temat i przedstawiamy podstawowe typy zaburzeń. Dowiesz się również, jak wygląda diagnoza osobowości w Centrum Psychoterapii i Leczenia i dlaczego profesjonalna pomoc jest kluczowa.

Zaburzenia osobowości – definicja i podstawowe informacje

Zaburzenia osobowości to trwałe wzorce zachowań, myślenia i emocji, które odbiegają od norm kulturowych, utrudniają funkcjonowanie społeczne i zawodowe oraz często prowadzą do cierpienia.
W przeciwieństwie do chwilowych kryzysów psychicznych (np. epizodów depresji), zaburzenia osobowości mają charakter długotrwały i zwykle ujawniają się już w okresie dorastania lub wczesnej dorosłości.

Według klasyfikacji ICD-10 i DSM-5 zaburzenia osobowości dzielą się na kilka typów, które różnią się objawami i stopniem nasilenia. Wyróżnia się m.in.:

• Zaburzenia osobowości typu A (ekscentryczne, np. paranoiczne, schizoidalne),
• Zaburzenia osobowości typu B (dramatyczne, emocjonalne, np. borderline, narcystyczne, antyspołeczne),
• Zaburzenia osobowości typu C (lękliwe, np. unikające, obsesyjno-kompulsyjne).

Mity na temat zaburzeń osobowości

Wokół zaburzeń osobowości narosło wiele szkodliwych stereotypów. Oto najczęstsze z nich:

1. „To po prostu trudny charakter”

Wiele osób bagatelizuje zaburzenia osobowości, uznając je za wymówkę lub efekt „złego wychowania”. Tymczasem są to głęboko zakorzenione wzorce, które wymagają terapii, a nie tylko „silnej woli”.

2. „Osoby z zaburzeniami osobowości są niebezpieczne”

Media często przedstawiają osoby z zaburzeniami osobowości (zwłaszcza typu B) jako nieprzewidywalne lub agresywne. W rzeczywistości większość z nich nie stanowi zagrożenia,
a ich zachowania wynikają z cierpienia emocjonalnego.

3. „Zaburzeń osobowości nie da się leczyć”

Choć terapia bywa długotrwała, psychoterapia (zwłaszcza terapia schematów, DBT, psychodynamiczna) przynosi dobre efekty. W niektórych przypadkach stosuje się również leczenie farmakologiczne, np. przy współwystępującej depresji.

Jak wygląda diagnoza zaburzeń osobowości?

Prawidłowa diagnoza osobowości jest kluczowa dla wdrożenia odpowiedniego leczenia.
W Centrum Psychoterapii i Leczenia proces diagnostyczny obejmuje:

1. Wywiad kliniczny – rozmowa z psychologiem lub psychoterapeutą na temat objawów, historii życia i trudności w funkcjonowaniu.
2. Testy psychologiczne – np. kwestionariusze osobowości (MMPI-2, PAI) lub specjalistyczne narzędzia do oceny konkretnych zaburzeń.
3. Obserwacja zachowania – analiza relacji z innymi ludźmi, reakcji emocjonalnych i wzorców myślenia.
4. Diagnoza różnicowa – wykluczenie innych zaburzeń (np. choroby afektywnej dwubiegunowej), które mogą dawać podobne objawy.

W naszym centrum diagnozę przeprowadzają doświadczeni specjaliści, którzy dobierają terapię indywidualnie do potrzeb pacjenta.

Podstawowe typy zaburzeń osobowości

1. Zaburzenie osobowości borderline (BPD)

Charakteryzuje się niestabilnością emocjonalną, impulsywnością, lękiem przed odrzuceniem
i trudnościami w utrzymaniu stabilnych  i satysfakcjonujących relacji.

2. Zaburzenie osobowości narcystycznej (NPD)

Osoby z NPD mają wyolbrzymione poczucie własnej wartości, ale jednocześnie są bardzo wrażliwe na krytykę. Często wykorzystują innych do osiągania swoich celów., stosując liczne manipulacje
w stosunku do bliskich i osób w otoczeniu.

3. Zaburzenie osobowości antyspołecznej (ASPD)

Wiąże się z brakiem empatii, wrażliwości na emocje i potrzeby innych oraz lekceważeniem norm społecznych i skłonnością do manipulacji. Często mylone z „socjopatią”.

4. Zaburzenie osobowości unikającej (AvPD)

Osoby z AvPD unikają kontaktów społecznych z powodu silnego lęku przed oceną i odrzuceniem, mimo że pragną bliskości. Wykazują częste tendencje do wycofywania się z różnych aktywności społecznych, ale też unikają podejmowania wyzwań związanych z edukacją czy pracą, ze względu
na lęk przed oceną ze strony innych.

5. Zaburzenie osobowości obsesyjno-kompulsyjnej (OCPD)

Nie mylić z zaburzeniem obsesyjno-kompulsyjnym (OCD)! OCPD to perfekcjonizm, sztywność zasad i trudność w delegowaniu zadań, co często prowadzi do przepracowania i nadmiernej kontroli wszystkich obowiązków i wydarzeń.

Gdzie szukać pomocy?

Jeśli podejrzewasz u siebie lub bliskiej osoby zaburzenia osobowości, warto zgłosić się do specjalisty. W Centrum Psychoterapii i Leczenia oferujemy:

• Konsultacje psychologiczne
• Terapię indywidualną i grupową (w tym terapię DBT dla borderline),
• Wsparcie dla partnerów i rodzin  osób z zaburzeniami osobowości.

Nie diagnozuj się samodzielnie – profesjonalna ocena jest niezbędna, aby wprowadzić skuteczne leczenie.

Podsumowanie

Zaburzenia osobowości to poważne, ale uleczalne problemy psychiczne, które wymagają specjalistycznej pomocy. Wbrew mitom, nie są one wyborem ani skutkiem słabości, a terapia może znacząco poprawić jakość życia. Jeśli zauważasz u siebie niepokojące objawy, umów się na diagnozę w Centrum Psychoterapii i Leczenia – nasi eksperci pomogą Ci zrozumieć problem i znaleźć rozwiązanie.

Potrzebujesz pomocy? Skontaktuj się z nami i umów na konsultację!

• Telefon: 18 307 01 11
• E-mail: biuro@centrum-leczenia.pl
• Formularz do rejestracji wizyty online: https://app.egabinet.pl/erejestracja/3147775d-e784-4b6b-ae23-54bb8e1c8937